De 5 verschillende fases van de bevalling
Het feit dat een bevalling uit meerdere fasen bestaat, is vaak niet algemeen bekend. Velen beschouwen het als één uitgestrekte gebeurtenis en bestempelen de bevalling soms als ‘erg lang’, terwijl dit niet altijd het geval hoeft te zijn. Elke fase is uniek en heeft een specifieke rol. In deze blog leiden we je door de diverse ‘geboortestadia’ heen.
Fase één: De latente fase
De aanvangsfase, ook wel de latente fase genoemd, roept vaak de vraag op: begint het nu echt? Deze fase start meestal met onregelmatige weeën, terwijl slechts 10% van de bevallingen begint met het breken van de vliezen.
Maar wat is een wee precies? Het is een samentrekking van de baarmoederspier. Deze weeën nemen geleidelijk toe in frequentie, beginnend om de 15 minuten, dan om de 8, en uiteindelijk om de 5 minuten. De duur van de latente fase varieert sterk. Sommige vrouwen ervaren urenlang sporadische weeën, wat we ‘rommelen’ noemen, terwijl anderen direct regelmatige en intense weeën hebben, waardoor ze snel naar de actieve fase overgaan. Er is ook een verschil tussen vrouwen die voor het eerst bevallen en zij die al eerdere bevallingen hebben gehad.
Gedurende deze fase wordt de baarmoedermond zachter en korter, een proces dat we verweken en verstrijken noemen. Zodra dit voltooid is, kan ontsluiting optreden, waarbij je in deze fase tot ongeveer 3 cm ontsluiting bereikt.
Wat kun je het beste doen tijdens deze fase? Ontspan! Kijk een leuke serie, doe wat ontspanningsoefeningen, neem een douche of bak iets lekkers. Zoek afleiding zolang de weeën nog onregelmatig en mild zijn. Als je je nu al te veel focust op elke wee, kan de bevalling langer aanvoelen. Partners kunnen ook nog even rusten in deze fase. En als het nacht is, probeer dan zeker wat slaap te vangen!
Fase twee: De actieve fase
En dan merk je een verschuiving, geleidelijk of plotseling: het wordt heftiger. Langzaam dringt het tot je door dat het nu echt begonnen is en je denkt: ‘Wow, die laatste wee was behoorlijk hevig’, en dat precies 5 minuten na de vorige. Welkom in de actieve fase van de bevalling.
Zoals de naam al aangeeft, ben je nu actief aan het bevallen. Je hebt nu minstens drie centimeter ontsluiting bereikt, de weeën komen elke 3, 4 of 5 minuten en duren ongeveer een minuut. Zowel de intensiteit van de weeën als de ontsluiting zullen toenemen. Gemiddeld krijgt een vrouw bij een eerste kind ongeveer 1 centimeter ontsluiting per uur, bij een volgende bevalling gaat dit vaak sneller.
Deze fase is intenser omdat je lichaam hard aan het werk is. Het produceert bijvoorbeeld endorfines, een hormoon dat pijn verlicht en je in een soort roes brengt, waardoor je meer naar binnen gekeerd raakt. Endorfines werken samen met oxytocine, het hormoon dat de weeën stimuleert. Deze hormonen versterken elkaar: meer oxytocine betekent sterkere weeën, wat leidt tot meer endorfineproductie en dus meer ontspanning. Als je meer ontspant, produceert je lichaam meer oxytocine, wat resulteert in effectievere weeën. Een prachtig natuurlijk systeem, en je lichaam doet het allemaal zelf.
In deze fase daalt je baby dieper in het bekken en draait het hoofdje zich in de juiste positie voor de geboorte. De schedelnaden van de baby schuiven over elkaar, een proces genaamd moulage, waardoor het hoofdje beter door het bekken past. Dit is een ingenieuze aanpassing van de natuur! Tijdens deze fase, en soms al aan het einde van de latente fase, kun je misselijk zijn of darmklachten hebben. Maak je geen zorgen als je moet overgeven of diarree krijgt. Dit is weer een slimme manier van je lichaam om alles eruit te werken, zodat alle aandacht en energie naar de baarmoeder kan gaan.
Fase 3: De overgangsfase
De actieve fase gaat door tot de persfase aanbreekt, maar net voordat je begint met persen, betreed je de overgangsfase.
Deze fase wordt door veel vrouwen ervaren als het meest intense deel van de bevalling. Op dit punt heb je ongeveer 9 cm ontsluiting bereikt, en de weeën komen elke 3 minuten. Je kunt misselijk zijn en last hebben van je onderrug door de druk van de baby.
Naarmate je de persfase nadert, produceert je lichaam adrenaline, wat je straks extra kracht geeft voor het persen. Echter, door de toename van adrenaline kan de productie van endorfines afnemen, waardoor je helderder wordt en de pijn intenser kan voelen. Het wordt dus even zwaarder.
Het is cruciaal om in deze fase positief te blijven, hoewel dat uitdagend kan zijn na zo’n lange periode van inspanning. Partners kunnen nu een cruciale rol spelen door onafgebroken positieve steun te bieden. Deze fase duurt doorgaans maximaal een uur en onthoud: hierna begint het persen, en je kindje is bijna hier!
Fase 4: De persfase
Om te beginnen met de persfase is 10 cm ontsluiting nodig, wat volledige ontsluiting betekent. De baarmoedermond is dan naar achteren verplaatst en omringt nu het hoofdje van de baby.
Op dat moment beginnen de persweeën, ook bekend als reflexmatige persdrang. Dit zijn oncontroleerbare spiersamentrekkingen van je baarmoeder, vergelijkbaar met het onvermijdelijke gevoel wanneer je moet overgeven. Naarmate je baby verder indaalt en druk uitoefent op je rectum, voelt de persdrang alsof je naar het toilet moet. Dit gevoel kan even wennen zijn, maar het is een normaal en positief teken dat de eerste echte ontmoeting met je kindje nabij is.
Tijdens de persfase werk je samen met deze weeën, waardoor je krachten worden versterkt. Zowel je baarmoeder als jijzelf werken samen om te persen. Als je voor het eerst bevalt, duurt het persen gemiddeld tussen een uur en anderhalf uur. Voor vrouwen die al eerder vaginaal bevallen zijn, kan dit proces vaak sneller verlopen.
Je blijft persen tot het hoofdje van de baby bijna geboren is. Dit is het moment waarop je verloskundige je intensief zal coachen en begeleiden. Om inscheuren te voorkomen, is het belangrijk dat dit moment niet te snel gaat. Het kan intens zijn, maar onthoud: je baby is bijna hier! Bij een branderig gevoel denk je ‘kom maar, baby’. Je kindje zal geboren worden bij de volgende of de daaropvolgende wee.
Fase 5: De nageboortefase
En dan, het moment waarop je baby geboren is en heerlijk op je blote borst ligt. Wat rest is de geboorte van de placenta. We laten de navelstreng meestal uitkloppen, aangezien er nog zuurstofrijk bloed vanuit de placenta naar de baby stroomt. Wanneer de placenta loskomt, stopt deze bloedstroom, wordt de navelstreng doorgeknipt (tenzij je kiest voor een lotusbevalling) en zal de placenta meestal met nog één of twee keer persen geboren worden.
Het is fascinerend dat uit de bevruchte eicel niet alleen een baby, maar ook de placenta is ontstaan, die essentieel was voor de groei en bescherming van je baby. Een wonderlijk en ingenieus systeem.
Als de geboorte van de placenta langer op zich laat wachten of als er sprake is van aanzienlijk bloedverlies, kan je verloskundige adviseren om een injectie met synthetische oxytocine te geven in je bovenbeen (of via het infuus als je al een infuus hebt). Dit helpt je baarmoeder om beter samen te trekken, waardoor de placenta makkelijker loslaat. Synthetische oxytocine kan ook na de geboorte van de placenta gebruikt worden om de wond beter te sluiten en zo het bloedverlies te verminderen.
Wat deze laatste fase zo speciaal maakt, is dat jullie als nieuwe ouders verliefd worden op jullie prachtige baby.
Bij een lotusbevalling wordt de navelstreng niet doorgeknipt, maar blijft de baby verbonden aan de placenta totdat deze vanzelf loslaat, meestal na ongeveer een week. Er is ook een halve lotusbevalling mogelijk, waarbij de navelstreng na de geboorte van de placenta op een gekozen moment wordt doorgeknipt, bijvoorbeeld direct na de geboorte van de placenta of enkele uren later.
Blijf op de hoogte
Mis geen enkel artikel meer, schrijf je in en blijf op de hoogte!
About the Author: Michelle Marits
[…] 5 verschillende fases van de bevalling: Het feit dat een bevalling uit meerdere fasen bestaat, is vaak niet algemeen bekend. Velen beschouwen het als één uitgestrekte gebeurtenis en bestempelen de bevalling soms als 'erg lang', terwijl dit niet altijd het geval hoeft te zijn. Elke fase is uniek en heeft een specifieke rol. In deze blog leiden we je door de […]