Koorts bij je kind is iets wat regelmatig voorkomt, vooral bij kinderen tot vijf jaar oud. Maar is koorts schadelijk voor je kind? En hoe kun je het beste reageren als je kind koorts heeft, en wat kun je beter vermijden?
Wanneer is er sprake van koorts bij je kind?
De gemiddelde normale lichaamstemperatuur ligt rond de 37 graden Celsius. Deze temperatuur is doorgaans ‘s ochtends iets lager dan later op de dag. We spreken van verhoging bij een lichaamstemperatuur boven de 37,5 graden. Is de temperatuur van je kind 38 graden of meer, dan is er sprake van koorts.
Hoe ontwikkelt koorts zich?
Koorts is een natuurlijke respons van het immuunsysteem op externe indringers zoals virussen, bacteriën en schimmels. Bij een hogere lichaamstemperatuur kan het lichaam infecties effectiever aanpakken. Zodra de infectie is bestreden, zal de temperatuur doorgaans weer dalen.
Vaak is een onschuldige virusinfectie, zoals griep of een verkoudheid, de oorzaak van koorts bij een kind. Koorts kan echter ook voortkomen uit een bacteriële infectie, zoals een keelontsteking. In zeldzame gevallen duidt het op een ernstige infectie zoals longontsteking of hersenvliesontsteking, maar dit is gelukkig minder frequent het geval.
Koorts na vaccinatie
Het is niet ongebruikelijk dat kinderen koorts ontwikkelen na een vaccinatie uit het Rijksvaccinatieprogramma. Dit is een reactie van het lichaam op de vaccinatie, waarbij het afweerstoffen aanmaakt. Deze reactie is normaal en zelfs wenselijk, omdat het aantoont dat het lichaam zich voorbereidt op mogelijke toekomstige blootstelling aan de ziekte waartegen het kind is gevaccineerd. Koorts na vaccinatie is dus een teken dat het immuunsysteem van het kind werkt zoals het hoort. De meeste vaccinaties kunnen in de eerste twee dagen na de toediening koorts veroorzaken, terwijl de BMR-prik soms na vijf tot twaalf dagen koorts kan geven.
Hoe meet je koorts bij je kind?
Als je vermoedt dat je kind koorts heeft omdat hij of zij warm aanvoelt of hangerig is, kun je de temperatuur het beste rectaal meten met een gewone thermometer. Hoewel een oorthermometer sneller en gemakkelijker in gebruik kan zijn, geeft deze minder betrouwbare resultaten. Wees voorzichtig bij het meten van de temperatuur om te voorkomen dat de thermometer onbedoeld te ver naar binnen wordt geduwd en schade aanricht.
- Meet de temperatuur rectaal voor de meest betrouwbare resultaten.
- Een oorthermometer is minder nauwkeurig en niet geschikt voor baby’s jonger dan drie maanden.
- Het meten van de temperatuur eenmaal per dag is vaak genoeg.
- Zodra de koorts afneemt, hoef je de temperatuur niet meer te meten.
- Je kunt vaak aan het gedrag van je kind zien dat de koorts is gezakt.
Koorts is meestal geen indicatie van ernstige ziekte. Andere symptomen zijn doorgaans meer bepalend. In het vervolg van deze tekst lees je wanneer het raadzaam is om contact op te nemen met een huisarts.
Wat te doen bij koorts bij je kind?
Hoewel koorts op zich niet schadelijk is voor je kind en geen directe schade toebrengt aan het lichaam of de hersenen, is het essentieel dat je kind voldoende vocht binnenkrijgt en de warmte goed kan afvoeren. Vooral jonge kinderen kunnen door koorts snel uitdrogen, wat wel ernstige gevolgen kan hebben. Hier volgen enkele tips:
- Vochtverlies tegengaan: Omdat je kind door koorts veel vocht verliest, is het belangrijk om hem regelmatig te laten drinken, zoals water of eventueel een waterijsje.
- Warmteregulatie: Zorg ervoor dat de kamer van je kind een normale temperatuur heeft en goed geventileerd is. Voorkom dat je kind op de tocht ligt en zet de verwarming niet hoger.
- Kleding: Kleed je kind in losse, dunne kleding, bij voorkeur van katoen, om de warmte goed kwijt te kunnen. In bed is vaak een laken of dunne slaapzak voldoende. Geef een deken als je kind het koud heeft of rilt.
- Rust: Zorg dat je kind voldoende rust krijgt. Bedrust is niet altijd noodzakelijk, maar vermijd overmatige inspanning.
- Buitenlucht: Als je kind zich ertoe in staat voelt, mag je gerust even naar buiten gaan.
- Controleer de toestand van je kind: Let op of je kind alert blijft, een normale ademhaling heeft, voldoende drinkt en plast, en of het interesse toont in spelen. Als je kind zich anders gedraagt dan normaal bij ziekte, neem dan contact op met de huisarts.
Duur van koorts bij een kind
Koorts bij een kind duurt meestal drie dagen, maar kan ook langer aanhouden, soms tot wel zeven tot tien dagen, afhankelijk van de oorzaak. De duur van de koorts geeft geen indicatie van de ernst van de ziekte. Wanneer het lichaam de infectie overwint, zal de temperatuur dalen en zal je kind zich beter gaan voelen.
Als je kind na vijf dagen nog steeds koorts heeft, is het raadzaam om de huisarts te raadplegen. Lees verder voor meer informatie over wanneer je altijd contact moet opnemen met een huisarts. Bij een kind jonger dan drie maanden oud en koorts die niet gerelateerd is aan vaccinatie, bel je direct de huisarts.
Uitdroging bij koorts
Kinderen met koorts lopen een verhoogd risico op uitdroging. Dit gebeurt wanneer een kind te veel vocht en essentiële zouten verliest door koorts en zweten, of te weinig vocht binnenkrijgt. Dit risico is nog groter bij kinderen die ook last hebben van diarree of braken. Let goed op of je kind voldoende drinkt en plast. Als het kind de helft minder drinkt dan normaal of een halve dag niet geplast heeft, neem dan contact op met de huisarts.
Koorts en koortsstuipen
Een plotselinge stijging van de koorts kan leiden tot een koortsstuip bij een kind. Dit kan lijken op een epileptische aanval: het lichaam verstijft en de armen en benen vertonen trekkingen. Hoewel dit er angstaanjagend uitziet, is het meestal ongevaarlijk en duurt het meestal niet langer dan een kwartier. Bel altijd direct de huisarts als je kind een koortsstuip krijgt, zelfs als de stuip al voorbij is. Het is belangrijk dat de huisarts je kind onderzoekt. Als de huisarts er niet binnen een kwartier kan zijn, bel dan 112.
Paracetamol bij koorts?
Hoewel koorts op zichzelf niet schadelijk is en helpt bij het bestrijden van infecties, kun je een kind ouder dan drie maanden paracetamol geven bij pijn, een erg ziek gevoel of slecht drinken. Vaak voelt het kind zich na een halfuur al beter.
Gebruik kinderparacetamol, zoals een zetpil, en lees de bijsluiter zorgvuldig voor gebruik. De dosering hangt af van de leeftijd en het gewicht van het kind. Houd je aan de aanbevolen dosering, omdat een teveel aan paracetamol schadelijk kan zijn. Bij twijfel, vraag advies over de dosering bij een apotheek of drogist. Voor kinderen ouder dan één jaar kun je ook voor een korte periode ibuprofen overwegen, hoewel artsen vaak de voorkeur geven aan paracetamol. Lees ook hier de bijsluiter zorgvuldig.
Is 40 graden koorts gevaarlijk voor je kind?
Als je kind een infectie heeft, kan de koorts soms oplopen tot wel 40 of 41 graden. Hoewel dit hoog lijkt, is hoge koorts op zichzelf niet schadelijk voor het lichaam van een kind. De hoogte van de koorts geeft bovendien niet direct een indicatie van de ernst van de ziekte. Zorg er wel voor dat je kind niet te warm is aangekleed bij hoge koorts; kies voor dunne, loszittende kleding.
Koorts en kinderopvang
Kinderen met een lichaamstemperatuur van meer dan 38,5 graden en dus koorts, worden over het algemeen niet toegelaten op de meeste kinderdagverblijven. Echter, ook zonder koorts kan een kind zich ziek voelen. Pedagogisch medewerkers letten daarom op meerdere signalen, zoals eet- en drinkgedrag en of het kind actief speelt of juist niet.
Wanneer contact opnemen met de huisarts?
Als de koorts na vijf dagen niet is afgenomen, neem dan contact op met de huisarts. Doe dit ook als je kind een vaccinatie heeft gemist, om ernstige kinderziektes uit te sluiten.
Direct de huisarts bellen in de volgende gevallen
Neem onmiddellijk contact op met de huisarts als je kind koorts heeft en:
- Jonger is dan drie maanden.
- Vijf dagen koorts heeft.
- Suf is of moeilijk wakker te maken.
- Voortdurend kreunt of huilt en niet te troosten is.
- Rode vlekjes krijgt die niet verdwijnen als je erop drukt.
- Benauwd is of een afwijkende ademhaling heeft, zoals piepend of met periodes van ademstilstand.
- Een veranderde huidskleur krijgt, zoals bleek, blauw, grauw of blauwe lippen.
- Snel zieker wordt.
- Herhaaldelijk overgeeft en/of last heeft van waterdunne diarree.
- Opvallend weinig drinkt (minder dan de helft van normaal).
- Een halve dag niet geplast heeft.
- Een koortsstuip krijgt.
- Een verminderde weerstand heeft of een ziekte waarbij infecties extra risico vormen.
- Een dik gewricht heeft dat moeilijk te bewegen is.
- Opnieuw hoge koorts krijgt na enkele koortsvrije dagen.
- Andere zorgwekkende symptomen vertoont.
In al deze gevallen is het belangrijk om snel medisch advies in te winnen.
[…] van een oorontsteking bij baby’s en peuters omvatten pijn, koorts, rusteloosheid, frequent huilen, en in sommige gevallen, vochtverlies uit het oor. Een ernstige […]
[…] van een oorontsteking bij baby’s en peuters omvatten pijn, koorts, rusteloosheid, frequent huilen, en in sommige gevallen, vochtverlies uit het oor. Een ernstige […]