Er breekt een tijd aan waarin je kind ontdekt dat zijn naam begint met een M, of met een S. Ook zal hij twee cirkels boven elkaar gaan zien als het getal acht. Hoe ontwikkelt zich dit inzicht in cijfers en letters? Hier volgt de uitleg.

Cijfers en letters herkennen

Het vermogen om cijfers en letters te herkennen is al vroeg in de ontwikkeling aanwezig. Onderzoek toont aan dat de hersenen van pasgeboren baby’s zijn toegerust om symbolen te onderscheiden.

Dit houdt niet in dat baby’s al kennis hebben van het alfabet of getallen, maar wel dat hun brein ontvankelijk is voor het herkennen van specifieke vormen.

Bijvoorbeeld, een kind kan instinctief een verticale lijn met een horizontale lijn erboven identificeren als de letter ‘T’. Dit proces geldt ook voor het herkennen van cijfers.

Getalbegrip

Studies tonen aan dat kinderen al op zeer jonge leeftijd een basaal getalbegrip ontwikkelen, wat inhoudt dat ze gevoel hebben voor grotere en kleinere hoeveelheden.

Zo blijkt uit onderzoek dat baby’s van negen maanden al interesse tonen wanneer ze afbeeldingen zien van twee pluizige, gele beertjes.

Wanneer er een derde beertje aan het gezelschap wordt toegevoegd, reageren ze verrast, wat zichtbaar is aan hun lange, starende blik.

Dit fenomeen is ook waargenomen met stippen: baby’s onderscheiden een verschil tussen een puntenwolk van negen en achttien stippen.

Bij een kleiner verschil, zoals tussen negen en twaalf stippen, wordt dit echter niet opgemerkt.

Leren van cijfers en letters

Vanaf de leeftijd van één jaar kun je beginnen met het introduceren van telwoorden en letters aan je kind. Op deze jonge leeftijd herkent hij de symbolen, hoewel hij nog niet begrijpt dat ze geassocieerd worden met specifieke hoeveelheden of woorden.

Na de tweede verjaardag beginnen kinderen dit concept te begrijpen, mogelijk realiserend dat er bijvoorbeeld twee poezen zijn in plaats van één.

Op deze leeftijd telt je kind nog niet actief; hij onderscheidt hoeveelheden meer door observatie dan door tellen. Ook zal hij beginnen met het herkennen van letters en het uitspreken van namen.

Rond de leeftijd van vier jaar kunnen veel kleuters tot tien tellen, hoewel niet altijd in de juiste volgorde en met het occasionele overslaan van een cijfer.

Een halfjaar later zijn ze vaak in staat om cijfers en letters aan te wijzen die worden opgenoemd en beginnen ze te reageren op cijfers en letters die worden aangewezen, zoals het zeggen van ‘drie’ wanneer de 3 wordt getoond.

Tussen vier en vijf jaar verbetert hun vermogen om het alfabet op te zeggen aanzienlijk.

Cijfers en letters schrijven

Zelf cijfers en letters schrijven start al in de kleutergroepen, waarbij de focus ligt op het herkennen van vormen en het leren vasthouden van een potlood.

Vanaf groep 3 beginnen kinderen met het schrijven van letters en cijfers, en geleidelijk aan worden deze vaardigheden uitgebreid naar het schrijven van hele woorden.

Je kind helpen cijfers en letters te herkennen

Je kunt je kind op verschillende manieren helpen bij het herkennen van cijfers en letters zonder dit af te dwingen; de interesse ontwikkelt zich vaak vanzelf.

• Spelletjes: Spellen zoals getallenmemory, waarbij een cijfer wordt gekoppeld aan een kaartje met een corresponderend aantal voorwerpen (zoals vijf kippen), zijn zeer effectief. Andere spelletjes, zoals het gebruik van dobbelstenen of een hinkelpad van één tot tien, bevorderen de rekenkundige ontwikkeling.
• Liedjes: Zingen van liedjes zoals ‘1, 2, 3, 4 hoedje van papier’, ‘Ik zag twee beren’ of ‘4 kleine visjes’ maakt het leren van getallen leuk en interactief.
• Voorlezen: Er zijn veel boeken die helpen bij het leren lezen of tellen. Maak het interactief door je kind te vragen hoeveel ogen de beer heeft of andere relevante vragen over de inhoud.
• Boodschappen doen: De supermarkt biedt een praktische leeromgeving voor het oefenen van cijfers en letters. Vraag je kind bijvoorbeeld hoeveel eieren er in een doosje zitten, hoeveel komkommers jullie kopen, of laat je kind de letters op een pak melk benoemen.
• Zelf laten schrijven: Moedig je kind aan veel zelf te schrijven om de vormen van letters en cijfers te oefenen. Dit helpt om ze beter en sneller te onthouden.