Je kind zijn kamer leren opruimen
Kinderen genieten enorm van spelen met speelgoed, of dat nu in hun eigen slaapkamer is of gezellig samen met jou in de woonkamer. Het opruimen van dat speelgoed vinden ze meestal een stuk minder aantrekkelijk. Vanaf welke leeftijd is het mogelijk voor je kind om zelfstandig op te ruimen en hoe kun je hem of haar hierin stimuleren?
Wanneer het hele huis rommelig is, kan dat voor een volwassene al als een grote taak voelen om alles in één keer op te ruimen. Dit geldt ook voor een kind wiens kamer bedekt is met speelgoed. De simpele opdracht ‘ruim dit eens op’ kan dan eerder demotiverend werken. Begin daarom met kleine, haalbare taken. Dit biedt je kind structuur en een gevoel van overzicht. Wanneer het hem of haar lukt om deze taken te volbrengen, levert dat voldoening op. Deze positieve ervaring dient als een sterke motivatie om door te zetten met opruimen.
Opruimen moet je leren
Tijdens het spelen verkent een kind de wereld om zich heen en ontwikkelt het zijn vaardigheden op een natuurlijke wijze. Hij grijpt naar wat zijn interesse wekt zonder veel na te denken over de rommel die hierbij ontstaat. Het idee om speelgoed op te ruimen nadat hij ermee gespeeld heeft, komt niet instinctief bij hem op.
Zo kan zijn kamer na een speelsessie vol liggen met speelgoed. Het lijkt soms een wonder dat je kind nog iets kan vinden in de chaos die hij heeft gemaakt. Toch heeft hij op zijn manier een systeem, hoe rommelig dit ook mag ogen.
Opruimen is een vaardigheid die kinderen moeten leren. Je kunt je kind ondersteunen door samen met hem een logische plek voor elk speelgoeditem te bepalen, bijvoorbeeld: blokken gaan in de blokkendoos, poppen in de gele bak, en Duplo in de groene opbergbox. Begin hiermee op jonge leeftijd door het opruimen samen te doen en hardop te benoemen wat je aan het doen bent.
Door dit proces te verbaliseren, betrek je je kind erbij en leert hij de handelingen en de redenen erachter. Naarmate je kind ouder wordt, kun je hem vragen het speelgoed aan je te geven of hem zelf laten opbergen op de juiste plaats.
Vanaf welke leeftijd opruimen?
Van kinderen jonger dan vier jaar kun je nog niet verwachten dat ze zelfstandig hun kamer opruimen, maar ze kunnen al wel een handje helpen, zowel in hun kamer als bij andere huishoudelijke taken. Ze vinden het vaak leuk om mee te helpen omdat het ze een gevoel van betrokkenheid geeft en het leerzaam is. Als je deze taken spelenderwijs aanpakt, kan dat hen motiveren om later zelfstandiger te worden.
Voor kinderen onder de 4 jaar:
- Speelgoed opruimen, zoals blokken, lego, en poppen.
- Planten water geven.
- Helpen stoffen met een eigen stofdoek.
- Assisteren met een stoffer en blik.
- Eenvoudige taken in de keuken, zoals helpen met de afwasmachine en plastic bekers afdrogen.
- Knopjes bedienen van huishoudelijke apparaten.
- Helpen met het vouwen van theedoeken of kleding aangeven.
4 tot 8 jaar: Rond vier jaar kunnen kinderen beginnen met kleine, eenvoudige klusjes en zelf hun speelgoed opruimen. Het is belangrijk om realistische verwachtingen te hebben en hen geleidelijk aan meer verantwoordelijkheden te geven.
- Geef ze eigen verantwoordelijkheden, zoals zorgen voor huisdieren of planten.
- Betrek ze bij het schoonmaken, zoals stoffen of de was ophangen.
- Laat ze helpen met koken, de tafel dekken, en afwassen.
- Stimuleer ze om hun speelgoed op te ruimen.
- Onderneem samen taken zoals recycling.
8 tot 12 jaar: Op deze leeftijd kunnen kinderen meer verantwoordelijkheid aan binnen het huishouden.
- Laat ze zelfstandig zorgen voor huisdieren.
- Betrek ze bij taken als afwassen, de vaatwasser beheren, en eenvoudige boodschappen doen.
- Leer ze veilig te koken en te helpen met het bereiden van maaltijden.
- Verwacht dat ze hun eigen kleren in de wasmand doen.
- Laat ze hun kamer opruimen en eventueel stofzuigen.
Het geleidelijk vergroten van de zelfstandigheid en verantwoordelijkheid van kinderen in het huishouden draagt bij aan hun ontwikkeling en zelfvertrouwen.
Hoe je kind opruimen leren?
Om je kind aan te moedigen zelf zijn speelgoed of kamer op te ruimen, is het cruciaal om voor duidelijkheid en structuur te zorgen. Dit kan door expliciet aan te geven waar elk stuk speelgoed hoort: autootjes bij de autootjes, poppen bij de poppen. Een opgeruimde ruimte laat meteen zien dat alles zijn eigen plek heeft.
Door zelf het goede voorbeeld te geven met opruimen, leert je kind dat opruimen deel uitmaakt van de dagelijkse routine en dat het nuttig is. Wat te doen als het moeilijk gaat?
Verwacht niet dat je kind meteen begrijpt waar alles hoort of hoe hij alles netjes houdt. Reageer niet met boosheid, maar herinner hem eraan op een geduldige en speelse manier. Een grapje zoals: “Pas op, die pop wil er met je trein vandoor gaan,” kan helpen.
Het is ook belangrijk niet zelf in te grijpen en alles op te ruimen; dit zou kunnen leiden tot de verwachting dat jij het wel oplost. Dit leert je kind de verantwoordelijkheid voor het opruimen te nemen.
Leer te minimaliseren
Na een verjaardag, Sinterklaas, of Kerst is de speelgoedcollectie van je kind vaak flink uitgebreid. Hier zijn enkele tips om de speelgoedopslag geordend te houden:
- Minderen als voorbeeld: Toon je kind dat het mogelijk is om dingen weg te geven. Leg uit dat dit niet alleen meer ruimte om te spelen oplevert, maar ook andere kinderen blij maakt met het speelgoed.
- Sorteren: Verzamel al het speelgoed en bepaal samen wat nog geschikt is voor de leeftijd van je kind en waar hij echt mee speelt. Gooi kapotte items weg en doneer speelgoed dat dubbel is of niet meer wordt gebruikt.
- Regel van inruilen: Maak de afspraak dat bij elk nieuw stuk speelgoed, een ander stuk weg moet. Dit stimuleert bewust bezit en helpt de hoeveelheid speelgoed beheersbaar te houden. Mocht het te moeilijk zijn voor je kind om iets weg te doen, kun je overwegen het tijdelijk elders op te bergen.
- Limiteer de opbergruimte: Bewaar speelgoed op één centrale plek. Besluit dat als deze ruimte vol raakt, er geen nieuwe opbergmogelijkheden bijkomen, maar dat er in plaats daarvan speelgoed weggedaan wordt.
- Praktische geschenken: Als je kind binnenkort jarig is en je wilt de toevoer van nieuw speelgoed beperken, stel dan praktische cadeaus voor zoals een nieuwe rugzak, pantoffels of een drinkfles. Mocht je kind toch speelgoed krijgen waar hij niet mee speelt, berg het dan op om later weer te introduceren.
Een boos of verdrietig kind door het opruimen
Opruimen kan voor jou als ouder zeer bevredigend zijn: een schone kamer ziet er weer uitnodigend uit en geeft een prettig gevoel. Voor je kind kan dit echter een heel andere ervaring zijn. Hij of zij wil mogelijk niet opruimen of speelgoed wegdoen, wat tot frustraties kan leiden. Hoe kun je hier het beste mee omgaan?
- Erken de gevoelens van je kind. Je kunt zeggen: “Ik zie dat je het moeilijk vindt om op te ruimen” of “Vind je het lastig om afscheid te nemen van…?”
- Zet je eigen oordeel even opzij. Reacties zoals “Dat is toch maar rommel” of “Je hebt hier al maanden niet mee gespeeld, stel je niet zo aan,” zijn niet behulpzaam en kunnen je kind alleen maar bozer of verdrietiger maken.
- Stel open vragen: “Wat zou je nog willen doen met…?” Bespreek vervolgens samen of het nu de juiste tijd is om bepaald speelgoed weg te doen.
- Overweeg samen of jullie iemand blij kunnen maken met het speelgoed. Iets weggeven kan vaak voelen als een betere optie dan weggooien.
- Creëer een systeem van meerdere bakken: bijvoorbeeld een bak voor speelgoed dat nu in gebruik is en een bak voor items die al een tijd niet gebruikt zijn en je overweegt weg te doen. Plaats de laatste ergens uit het zicht. Besluit dat wat na zes maanden nog in deze bak zit, weggegooid wordt zonder verder overleg.
Deze benaderingen helpen om opruimen een minder stressvolle ervaring voor je kind te maken en bevorderen tegelijkertijd zijn of haar betrokkenheid en besluitvaardigheid.
Blijf op de hoogte
Mis geen enkel artikel meer, schrijf je in en blijf op de hoogte!
About the Author: Michelle Marits
