Als je hebt besloten om je baby borstvoeding te geven, merk je al snel dat het niet altijd mogelijk is om zelf bij je kleintje te zijn voor elke voeding. Kolven biedt hiervoor de ideale oplossing. Door je moedermelk af te kolven, kan iemand anders jouw baby voeden wanneer jij er even niet bij bent, bijvoorbeeld als je een dagje weggaat of weer aan het werk gaat.

In dit artikel lees je alles wat je moet weten over kolven: wat het precies inhoudt, waarom het nuttig kan zijn, wanneer je het beste kunt beginnen, welke benodigdheden je nodig hebt en hoe je de afgekolfde melk het beste kunt bewaren.

Wat is kolven?

Kolven is het proces waarbij je moedermelk uit je borsten haalt, wat je kunt doen met de hand of met behulp van een kolfapparaat. Deze melk kan vervolgens in een flesje aan je baby worden gegeven, wat ideaal is wanneer je zelf even niet aanwezig kunt zijn om borstvoeding te geven.

Hoewel een kolf misschien niet het meest aantrekkelijke apparaat is, stelt het je wel in staat om flesjes vol voedzame moedermelk klaar te maken voor je kleintje. En dat is ontzettend waardevol!

Waarom kolven?

Er zijn verschillende redenen om te beginnen met kolven:

• Werken: Als je weer aan het werk gaat, is het lastig om borstvoeding te geven. Kolven biedt een oplossing, zodat je baby toch moedermelk kan blijven drinken. Verderop in dit artikel bespreken we jouw rechten rondom kolven op het werk.
• Melkproductie stimuleren: Soms duurt het even voordat je melkproductie goed op gang komt, bijvoorbeeld na een keizersnede. Kolven kan helpen om de productie te stimuleren.
• Te vroeg geboren kindje: Premature baby’s hebben vaak nog niet genoeg kracht om zelf uit de borst te drinken. Door te kolven, kun je toch je eigen melk geven via een flesje.
• Rust creëren: Voor ouders die van schema’s houden, kan kolven helpen om de voedingen beter te plannen. Zo kan je partner bijvoorbeeld een nachtvoeding overnemen, waardoor jij wat extra slaap kunt pakken.
• Pijn: Wanneer je meer melk produceert dan je baby drinkt, kan dit pijnlijk worden. Kolven kan verlichting bieden en helpen borstontsteking te voorkomen. Ook bij pijnlijke tepels kan kolven tijdelijk een uitkomst zijn.
• Voorkomen van stuwing: Als je borsten te vol zitten, kan dit ongemak veroorzaken. Een beetje melk afkolven kan de druk verlichten, zodat je baby daarna rustiger kan drinken.
• Voorraad melk aanmaken: Het aanleggen van een voorraad moedermelk is handig voor onvoorziene omstandigheden. Zo weet je zeker dat je baby altijd gevoed kan worden, ook als je er even niet bent.

Wanneer begin je met kolven?

Als je baby in de eerste weken na de geboorte moeite heeft met direct uit de borst drinken, kun je al vroeg beginnen met kolven om de melkproductie te stimuleren. Het wordt aanbevolen om dan zo’n acht keer per 24 uur te kolven, wat overeenkomt met de frequentie van borstvoeding.

Begin met kolven voordat je daadwerkelijk een dag weggaat. Dit geeft je de kans om een voorraadje op te bouwen en te wennen aan het proces.

In het begin kan het even duren voordat je dezelfde hoeveelheid melk afkolft als bij borstvoeding, dus oefenen is belangrijk. Op de dagen dat je weggaat, kun je je baby voeden voordat je vertrekt en zodra je terug bent.

Hoe lang duurt kolven?

De duur van een kolfbeurt varieert per persoon, net zoals de duur van een borstvoedingssessie. Gemiddeld kolven vrouwen ongeveer 10 tot 15 minuten per borst.

Verschillende factoren beïnvloeden de duur van het kolven:

• Ontspanning: Hoe meer ontspannen je bent, hoe gemakkelijker het kolven zal gaan. Ontspanning speelt een grote rol bij het succes van kolven.
• Toeschietreflex: Het vermogen om de toeschietreflex op te wekken, kan ook een rol spelen. Sommige vrouwen gebruiken een foto van hun baby om deze reflex te stimuleren, terwijl bij anderen de melk vanzelf begint te stromen wanneer het tijd is voor een voeding. Moderne kolfapparaten kunnen de zuigreflex van een baby nabootsen, wat het kolven gemakkelijker maakt.

Zorg ervoor dat je voldoende tijd inplant om op je gemak te kunnen kolven.

Hoe vaak moet je kolven?

Hoe vaak je moet kolven hangt af van de voedingen die je normaal gesproken zou geven. Als je bijvoorbeeld een dag weg bent of aan het werk, en je baby zou in die tijd normaal drie keer drinken, dan kolf je die dag ook drie keer.

Wat heb je nodig om te kolven?

Als je besluit om te gaan kolven, zijn er een paar dingen die je nodig hebt naast een goede borstkolf:

• Voedingskussen
• Borstschilden
• (Wasbare) zoogcompressen
• Moedermelkbewaarzakjes of -flesjes
• Etiketten om de melk te labelen
• Borstvoedingsbeha’s
• Een koeltas
• Koelelementen
• Een flesje met borstvoedingsspeentje

Verschillende manieren van kolven

Er zijn verschillende methoden om te kolven. Je kunt moedermelk met de hand afkolven, of je kunt een kolfapparaat gebruiken. Bij een kolfapparaat heb je de keuze tussen een handkolf of een elektrische kolf, waarbij de elektrische kolf beschikbaar is in zowel een enkele als een dubbele variant. In een artikel over kolfapparaten kun je meer lezen over de verschillende opties, zodat je een keuze kunt maken die bij jouw situatie past.

Hoe kolf je zoveel mogelijk melk?

In het begin kan het lijken alsof je minder melk afkolft dan je baby normaal uit de borst drinkt, en dat is heel normaal. Het is belangrijk om ontspannen te zijn, want hoe relaxter je bent, hoe beter de melkstroom zal zijn. Met een dubbele kolf kun je vaak meer melk afkolven, omdat dit de toeschietreflex extra stimuleert. Welke methode je ook kiest, zorg ervoor dat je je borsten goed leeg kolft en kolf zo vaak mogelijk om de melkproductie te stimuleren. Als je moeite blijft houden met het afkolven, kan een lactatiekundige je helpen.

Gekolfde melk bewaren

Omdat de weerstand van je baby nog niet volledig is ontwikkeld, is het belangrijk om hygiënisch te werken bij het afkolven en bewaren van melk. Hoe schoner je te werk gaat, hoe langer de melk houdbaar blijft. Op kamertemperatuur blijft de melk ongeveer 6 uur goed. In een koeltas met koelelementen kun je de melk 24 uur bewaren, en in de koelkast bij een temperatuur tot 4 graden is de melk 3 dagen houdbaar. In de vriezer, bij een temperatuur van -15 graden of lager, kun je de melk tot 6 maanden bewaren. Als je de melk wilt gebruiken, laat het dan langzaam ontdooien in de koelkast om bacterievorming te voorkomen.

Kolven en werken

Als je na je verlof weer aan het werk gaat, hoef je niet per se te stoppen met borstvoeding. Je kunt tijdens je werk kolven, en je werkgever is verplicht om je hiervoor de tijd en een geschikte ruimte te geven. Je hebt recht op kolven of borstvoeding geven tijdens je werkuren, en dit mag tot een kwart van je werkdag in beslag nemen. Werk je 8 uur, dan heb je recht op maximaal 2 uur kolftijd, die gewoon doorbetaald wordt, totdat je baby 9 maanden oud is. Als er geen geschikte plek is om te kolven, overleg dan met je werkgever of HR, zodat zij met je mee kunnen denken.

Tips bij het kolven

Kolven gaat bij de ene moeder vanzelf, terwijl de andere moeder er meer moeite mee heeft. Hieronder vind je een aantal tips om het proces soepeler te laten verlopen:

• Neem de tijd: Haast helpt niet bij kolven, dus zorg dat je voldoende tijd inplant.
• Kolven met volle borsten: Kolf wanneer je borsten nog vol met melk zijn. Na een ochtendvoeding is er vaak nog melk over, omdat je borsten na een nacht vaak vol zitten.
• Gezonde voeding en voldoende vocht: Zorg dat je goed eet en genoeg drinkt. Je melkproductie kan afnemen als je niet goed voor jezelf zorgt.
• Ontspannen: Ontspanning is cruciaal voor een goede melkstroom. Zoek een comfortabele plek, zet een ontspannen muziekje op, of neem een warme douche om te ontspannen.
• Massage: Een lichte borstmassage voor het kolven kan helpen om de melkproductie te stimuleren.
• Juiste kolfapparaat en borstschilden: Kies een kolfapparaat dat bij jou past en stel het in op de juiste stand. Zorg ook dat je de juiste borstschilden gebruikt, want een verkeerde maat kan de zuigkracht verminderen.
• Warmte: Warme kompressen, een kersenpittenzak, of een warm bad kunnen helpen om de melk gemakkelijker te laten stromen.

Blijf je moeite houden met kolven? Overweeg dan om contact op te nemen met een lactatiekundige voor extra ondersteuning.