Ongeveer één op de vijf mensen is hoogsensitief, een aangeboren eigenschap waarbij prikkels dieper en intenser worden verwerkt in de hersenen. Dit betekent dat wat een hoogsensitief kind ziet, hoort, voelt, ruikt of proeft veel sterker binnenkomt dan bij anderen.

Hoogsensitiviteit is simpelweg een intensere manier van waarnemen, geen stoornis. Als jouw kind hoogsensitief is, kan hij sneller overprikkeld raken door al deze indrukken.

Gelukkig zijn er manieren om je kind te helpen met het verwerken van deze prikkels. In dit artikel ontdek je hoe je je kind kunt ondersteunen om rust te vinden wanneer het even te veel wordt.

Hoogsensitief of hoogstimulatief

Ongeveer twintig procent van de mensen is hooggevoelig. De meeste van hen, zo’n driekwart, vallen in de categorie Highly Sensitive Person (HSP), oftewel hoogsensitief.

De overige 25% zijn High Sensation Seekers (HSS), ook wel hoogstimulatief genoemd. Dit betekent dat ongeveer vijf procent van alle kinderen hoogstimulatief is.

Hoewel een intens waarnemingsvermogen een mooie eigenschap is, kan het soms ook uitdagend zijn – zowel voor het kind zelf als voor de omgeving.

Voor hoogsensitieve kinderen is het daarom van groot belang dat ze een omgeving hebben die hen begrijpt, hen de juiste begeleiding biedt en voldoende rust creëert.

Herken je een overprikkeld kind?

Hoogsensitieve kinderen richten hun aandacht vooral op de buitenwereld en minder op zichzelf. Hierdoor raken ze vaak verstrikt in de prikkels om hen heen en verliezen ze het contact met hun eigen emoties. Dit kan leiden tot verwarring en overweldiging.

Ze nemen niet alleen hun eigen gevoelens waar, maar ook die van anderen, wat kan leiden tot een chaos in hun hoofd. Het resultaat? Uitbarstingen van woede, verdriet of een algehele frustratie.

Begeleiding in het leren omgaan met deze gevoeligheid is daarom essentieel om hen te helpen bij het verwerken van prikkels en emoties.

Hoe kun je je kind laten ontspannen?

Rustmomenten zijn essentieel voor een hooggevoelig kind. Wanneer dagen te vol zijn of er weinig momenten van stilte en ontspanning zijn, kan je kind snel overprikkeld raken.

Dit merk je aan spanningen die zich opbouwen. Vaak willen kinderen in deze staat geen troost of aanraking, en dat kan als ouder moeilijk zijn. Maar besef dat het afwijzen van je hulp niets persoonlijks is.

Sensopathisch spel kan wonderen doen: het geeft je kind de kans om zijn hoofd ‘uit te zetten’ en zich te concentreren op wat hij voelt, zonder verdere verwachtingen.

Voor sommigen is een rustig plekje, zoals een tentje of een eigen hoekje, een ideale manier om zich even terug te trekken en op te laden.

Ook meditatie en yoga kunnen helpen om de aandacht terug te brengen naar zichzelf. Dit is vooral nuttig voor kinderen die constant bezig zijn met de emoties van anderen.

Het helpt hen prikkels te verwerken, waardoor ze minder geneigd zijn om vast te blijven zitten in hun gedachten en zorgen.

Tips voor ouders van hooggevoelige kinderen

Hoogsensitief zijn heeft zowel zijn mooie kanten als uitdagingen. Voor jou als ouder is het vooral belangrijk om begrip, geduld en acceptatie te tonen.

Door op de juiste manier om te gaan met deze gevoeligheid, help je je kind om de positieve kanten te ontdekken van deze eigenschap. Dit maakt niet alleen het leven van je kind, maar ook dat van jou, een stuk makkelijker.

Hier zijn enkele belangrijke tips:

• Let op je communicatie – Bij hooggevoelige kinderen komen woorden vaak harder aan. Ze denken langer na over wat je zegt, zelfs over onschuldige opmerkingen. Wat jij misschien als grapje bedoelt of als een impulsieve reactie op een ongelukje, kan je kind diep raken. Ook de toon waarop je iets zegt, is cruciaal. Een afkeurende toon wordt sneller opgepikt en kan zwaar wegen. En als je “nee” zegt, maar er niet echt achter staat, weet je kind dat feilloos en zal het die ruimte benutten.
• Bied structuur en veiligheid – Structuur is enorm belangrijk voor een hoogsensitief kind. Ze hebben moeite met veranderingen, en een dagelijkse routine geeft ze zekerheid. Probeer dus zoveel mogelijk vast te houden aan een vast schema. Te veel onverwachte veranderingen kunnen onrust veroorzaken en je kind uit balans brengen.
• Versterk het zelfvertrouwen – Door je kind te helpen vertrouwen op zichzelf, kan hij beter omgaan met de vele prikkels van buitenaf. Geef je kind de ruimte om zelf dingen te ontdekken, en laat hem eigen keuzes maken waar mogelijk.
• Wees geduldig – Hoogsensitieve kinderen hebben vaak meer tijd nodig om informatie te verwerken en stellen vaak veel vragen. Blijf geduldig, geef ze de ruimte om hun eigen tempo te volgen, en neem geen taken van ze over, zelfs niet als het volgens jou te lang duurt. Dit draagt alleen maar bij aan hun zelfvertrouwen en autonomie.
• Toon begrip – Hooggevoelige kinderen kunnen zich ongemakkelijk voelen door kleine dingen zoals geuren, harde geluiden of labels in hun kleding. Dwing je kind niet in situaties die hij niet fijn vindt. Als je kind geen spijkerbroek wil dragen omdat het kriebelt, respecteer dat.
• Betrek de school – Informeer de leerkrachten over de hooggevoeligheid van je kind. Zo kan er op school ook rekening mee worden gehouden, bijvoorbeeld bij groepsactiviteiten, prikkels in de klas of tijdens drukke momenten op de speelplaats.

Met deze aanpak creëer je een omgeving waarin je kind zich veilig voelt, beter kan omgaan met prikkels, en ruimte krijgt om te groeien en bloeien.