Het zelfvertrouwen van je kind groeit als je hem regelmatig complimenten geeft. Maar hoe en wanneer geef je een compliment? En wat zijn de gevolgen van te veel complimenten geven?

Waarom complimenten geven?

Wanneer je kind op het kinderdagverblijf of op school een compliment krijgt, bevordert dat zijn motivatie. Thuis werkt het net zo. Dit gebeurt er bij je kind als jij of je partner hem een compliment geeft:

• Hij krijgt een goed gevoel.
• Gewenst gedrag wordt aangemoedigd.
• Hij wordt gestimuleerd om nieuwe dingen te proberen.
• Zijn zelfvertrouwen groeit.
• Hij ontwikkelt een positief zelfbeeld.

Waarvoor geef je complimenten?

Er zijn veel redenen om je kind een compliment te geven. Meestal doe je dat spontaan, uit trots of liefde. Enkele voorbeelden waarbij een compliment passend is:

• Positief gedrag: je kind heeft zijn speelgoed opgeruimd of zijn bord naar de keuken gebracht.
• Iets nieuws geleerd: hij kan zelf zijn kleren aan- en uittrekken of op het potje gaan.
• Prestatie: hij heeft een tekening gemaakt of zelf een treinbaan gebouwd.
• Inzet: je complimenteert hem niet voor het resultaat, maar voor zijn inspanning.

7 tips om een compliment te geven aan je kind

Het is prima om welgemeend en met aandacht “goed zo” te zeggen. Maar als je je kind een compliment wilt geven, kun je ook aan deze punten denken:

Maak je compliment duidelijk

Voor jou is het misschien logisch welk gedrag een compliment verdient, maar een kind weet niet altijd precies wát hij goed doet. Benoem het specifiek, dan snapt je kind ook wat hij een volgende keer weer zo kan doen.

Bijvoorbeeld: “Wat fijn dat jij je broertje zo goed helpt door zijn knuffelbeer aan te geven.”

Geef meteen een compliment

Zie je dat je kind iets goeds doet, zeg dit dan meteen. Hoe sneller jij een compliment geeft, hoe duidelijker het voor je kind is: hij begrijpt direct wat je bedoelt en dat stimuleert hem om dit gedrag vaker te laten zien.

Meen wat je zegt

Geef je kind alleen een compliment als je het echt meent. Hij voelt aan of het klopt wat je zegt. Als hij merkt dat je zomaar iets zegt, kan hij zich onzeker voelen.

Je hoeft ook niet voor alles een compliment te geven, het is helemaal niet erg als je kind ergens niet goed in is.

Wees realistisch

Houdt je kind van zingen, maar zingt hij ontzettend vals? Dan hoef je dus niet met complimenten te strooien over zijn zuivere stemgeluid. Je kunt hem wél stimuleren om te oefenen.

Bijvoorbeeld: “Je zingt zo graag. Wat goed dat je zo oefent, want dan word je steeds beter.”

Hou het positief

Ontkracht het compliment niet door er direct een (verkapt) punt van kritiek achteraan te noemen: “Ik ben blij dat je je schoenen opruimt, maar wil je het de volgende keer eerder doen?” Zo krijgt je kind het positieve deel van je boodschap niet mee.

Geef een compliment voor de moeite

Als je alleen jubelt wanneer je kind een heel goed resultaat haalt, kan hem dat ook onzeker maken. Wat als het hem een keer niet lukt om een doelpunt te scoren? Je geeft je kind meer zelfvertrouwen als je hem leert dat het niet erg is om iets fout te doen, omdat je daar juist van leert.

Geef je kind een compliment als je ziet dat hij zijn best doet.

Complimenteer het proces

Complimenteer niet alleen het eindresultaat, maar ook de stappen ernaartoe. Bijvoorbeeld: “Ik zie dat je hard hebt gewerkt aan je tekening. Wat een mooie details heb je toegevoegd!” Dit helpt je kind begrijpen dat inspanning belangrijk is.

Compliment geven zonder woorden

Een compliment hoeft niet altijd uit woorden te bestaan. Op deze manieren kun je je kind ook laten merken dat hij iets goed heeft gedaan:

• Een aai over zijn hoofd
• Een knipoog
• Een glimlach
• Een schouderklopje
• Je duim omhoog steken
• Een high five of een boks geven

Complimenten geven: niet te weinig en niet te veel

Een kind dat (bijna) nooit een compliment krijgt, kan het gevoel krijgen dat hij niet goed genoeg is. Dit kan leiden tot een negatief zelfbeeld en weinig zelfvertrouwen. Maar als je alles wat je kind doet fantastisch vindt en dit steeds benoemt, kan dit ook nadelige gevolgen hebben.

Je hoeft niet krampachtig je complimentjes te tellen, maar het is wel handig om je ervan bewust te zijn hoe vaak en hoe je complimenten geeft. Dit kunnen de keerzijdes zijn van té veel lof:

• Gebrek aan inspanning: Als alles wordt beloond met een compliment, leert je kind niet wanneer hij zich extra moet inzetten voor een bepaald resultaat. Doorzetten en omgaan met teleurstelling zijn belangrijke vaardigheden om te leren. Dan staat je kind later sterker in zijn schoenen.
• Verlies van waarde: Complimenten verliezen hun waarde, zeker als kinderen wat ouder worden. Hoe zou je het zelf vinden om steeds maar te horen hoe geweldig je bent? Dat lijkt misschien even leuk, maar het doet je na een tijdje weinig meer.
• Afhankelijkheid: Je kind kan afhankelijk worden van complimenten. Hij heeft dan telkens de bevestiging van anderen nodig om in zichzelf te geloven, iets te durven of door te zetten. Van te veel complimenten kan het zelfvertrouwen van je kind dus juist minder worden.
• Overcompensatie: Je kind kan gaan overcompenseren om te voldoen aan alle complimenten die hij hoort. Vooral als het compliment niet klopt bij zijn zelfbeeld. Hij gaat dan bijvoorbeeld extra fanatiek sporten, of extra letten op zijn uiterlijk. Alles om voor zijn gevoel écht zo goed of mooi te zijn als jij zegt.

Behalve je complimenten te doseren, kun je er ook op letten hoe ze aankomen bij je kind. Reageert hij afzijdig, gespannen of niet blij? Dan komt je compliment niet aan, of heeft het niet het effect dat je bedoelt.